31/03/2020
27/03/2020
22/03/2020
Kiel diri en Esperanto? (2)
balanço (brinquedo) = balancilo
controle remoto = telekomando (IT telecomando)
escola fundamental = bazlernejo
gangorra = baskulo
gesso ortopédico = gibsobandaĝo
lego = briketo, bloketo
mingau, papinha = bebokaĉo
pão integral = branpano, integra pano
torrada = biskoto
Referenco: https://dvd.ikso.net/vortaro/Hejma_vortaro.html
12/03/2020
Lingvaj kuriozaĵoj (2)
“Mi
amas la vorton mamihlapinatapai
el la lingvo jaghana, parolata sur la duoninsulo de la ĉilia Tierra del Fuego.
La vorto estas tre precisa kaj konciza en sia signifo. Provi ĝin traduki ne eblas
per malpli da vortoj ol rigardo inter du
homoj, el kiuj ambaŭ esperas, ke la alia proponos ion, kion ambaŭ deziras, sed
nek unu nek la alia pretas mem sugesti aŭ proponi.” (Ghil’ad Zuckermann, en
la artikolo Revivigi lingvon por redoni
dignon al la homoj, en Brita Esperantisto de aŭg/2019 - elanglangis Trevor
Steele)
En la angla lingvo, la vortoj ewe (ŝafo) kaj you (vi)
havas la saman prononcon. Samkiel eye
(okulo) kaj I (mi). La vorto set havas ĉirkaŭ 450 signifoj.
11/03/2020
La portugala lingvo volis malproksimiĝi de la hispana
Dum pli ol mil jaroj de ĝia historio, Portugalio ĉiam sentis sin
minacata de la najbara Hispanio, pli granda kaj pli potenca. Unu el la manieroj
kiun la portugaloj trovis por refortigi sian aŭtonomion estis la lingva
izolado, la rifuzo de iu ajn ago kiu povus reprezenti alproksimiĝon al la
hispana.
Pro tio, en la skribado, ili adoptis la LH kaj la NH de la
provenca lingvo kaj ne la Ñ kaj la LL de la hispana. Dum la hispanoj ĉiam
adoptis politikon de adaptado aŭ kreado de propraj terminoj en ilia lingvo, la
portugaloj dum jarcentoj sin ligis umbilike al Francio, importante centojn da
vortoj kaj eĉ sintaksajn konstruaĵojn el la la franca, se ne paroli pri propraj
nomoj kiel Alexandre (kiu devus esti Alexandro, ĉar estas per O, ke finiĝas
la masklajn nomojn en la portugala).
;Marcos Bagno,
lingvisto, en sia artikolo Espanhol para todos e já! (La hispana por ĉiuj kaj nun!,
en la revuo Caros Amigos)
09/03/2020
Bolak - la blua lingvo
La artikolo de Bill Chapman publikigita en Brita Esperantisto n-ro 987 de
aŭgusto 2019 vekis mian specialan atenton: temis pri Léon Bollack (1859-1925),
franco loĝanta en Londono kaj unu el la multaj kreintoj de planlingvoj, kiuj
aperis kaj malaperis en dua duono de la 19aj jc, escepte de Esperanto kiel la
leganto bone scias.
La lingvo nomiĝis Bolak, kiu signifis samtempe lingvo-n blua-n aŭ genia-n kreaĵo-n, kaj estis prezentata de la kreinto al la publiko
en 1899. Ĝi miksas elementojn de naturaj kaj logikaj lingvoj, klarigas Chapman. Kontraŭe al Zamenhof, Bollack
tute ne agnoskis la valoron de poezio en planitaj lingvoj kaj li kutimis
fanfaronis pri la perfekteco de sia inventaĵo. Rezigninte pri la projekto, li
fariĝis poste adepto de Ido (1908) kaj onidire estis li kiu proponis la bluon kiel simbolan koloron por la menciita lingvo.
La egoismo, avideco kaj apatio estas la ĉefaj mediaj problemoj
Mi
kutimis pensi, ke la plej gravaj kutimaj problemoj estas la perdo
de biodiverseco, la ekosistema kolapso kaj la klimata ŝanĝo. Mi pensis, ke
tridek jaroj da bona scienco povus pritrakti pri ĉi tiuj problemoj. Mi
malpravis. La ĉefaj mediaj problemoj estas egoismo, avideco kaj apatio, kaj por
trakti ĉi tiujn ni bezonas kulturan kaj spiritan transformon. Kaj ni,
sciencistoj, ne scias kiel fari tion.
> James G.
Speth, usona advokato kaj naturmedia defendanto
Assinar:
Postagens (Atom)