30/11/2019

Frazoj: vojaĝoj kiel temo...


2015: mi en la Galleria dell'Accademia, antaŭ Davido, de Mikelanĝelo


La vivo estas vojaĵo inter tri stacioj:
ago, sperto kaj rememoro.
Júlio Camargo

Mi vojaĝas por iri nenien, sed por iri.
Mi vojaĝas kun la celo vojaĝi.
La granda allogo estas moviĝi.
Robert L. Stevenson

Kiam mi vojaĝas, kio plej gravas
estas la personoj ĉar nur parolante kun ili
oni konas la medion.
Camilo Cela

Vojaĝi estas ŝanĝi la veston de la animo.
Mário Quintana


Sencoj: efekto/efiko, forta/fortika


EFEKTO/EFIKO

Efekto = Forta impreso farita sur la psikon, precipe el belarta verko, spektaklo ks.: la ĉefa efekto de la spektaklo estis la trapezistaj akrobataĵoj. PT efeito (produzido por espetáculo).

Efiko = Efiki: havi efektivan rezulton. Efiko: ago de io efikanta: saniga efikoj de la sunaj radioj. PT efeito, resultado.

FORTA/FORTIKA

forta = 1. Havanta grandan kapablon puŝi, tiri, rezisti, levi ks: forta luktisto.
2. Kapabla produkti grandajn efikojn aŭ rezisti grandajn kontraŭpenojn: forta vento, ondo, murego. 3. Intensa, posedanta en alta grado siajn karakterizajn ecojn: forta lumo, varmo; febro, tuso, odoro; kafo, teo, vino.

fortika = 1. Havanta firman, rezistan, malfacile difekteblan konsiston: fortika drapo, vesto, reto, muskolo, turo, muro, armeo. 2. (f) Malfacile rompebla, venkebla, detruebla: fortika sano, amikeco, argumento. 3. Provizita per remparoj (PT quaisquer meios de defesa ou abrigo): fortika urbo, loko. Kp kun fortikaĵo.

Verboj uzataj figurasence (1)





Aborti = Halti en sia evoluo, kreskado: Kiom da laŭte reklamitaj projektoj
de internacia lingvo ridinde abortis!

Kuri = (io) Rapide moviĝi de iu loko al alia: Malbona famo kuras rapide. (Z)

Levi = Pliintensigi, altigi la gradon de io: levi sian voĉon
= Meti en pli valoran, pli brilan staton: Per mirakloj ŝi estis ja levata al ĉiam pli alta ĝojo.

Morti = Ne plu esti, forpasi, malaperi: Jam mortis la printempo, mia
juneco.

Naski = Estigi (ion abstraktan): naski disputojn, malpacon.

Nudigi = Fari iun, ion –a: nudigi al iu sian koron.


;PIV - Plena Ilustrita Vortaro


21/11/2019

10 fotoj miaj el Romo (2013/2015/2016)











Gaŭĉaj diraĵoj | Ditados gauchescos




Mais assustado que veia em canoa.

Pli timigita ol oldulino en kanuo.


Mais sofrido que joelho de freira em Semana 

Santa.

Pli suferanta ol genuo de monakino en la 

Sankta Semajno.


Mais conhecido que parteira de campanha.

Pli konata ol akuŝistino en kamparo.


Mais ansioso que anão em comício.
Pli aflikta ol nano en mitingo


Devagarzito como enterro de viúva rica.

Malrapida kiel entombigo de riĉa vidvino.


Extraviado que nem chinelo de bêbado.

Malaperigita kiel pantoflo de ebriulo.


Mais faceiro que mosca em tampa de xarope.

Pli gaja ol muŝo sur ŝtopilo de siropo.


Mais feliz que puta em dia de pagamento no 

quartel.

Pli feliĉa ol putino en tago de pago en la 

kazerno.

20/11/2019

Kaj la ŝako alvenis al Anglio...



Neniu precize sciis kiam la ŝako alvenis al Anglio. Sendube la reĝo Kanuto [ĉ. 995-1035] ludis ĝin. Deveninte el Oriento, en Okidento ĝi suferis kelkajn ŝanĝojn. La ministro de la orienta reĝo fariĝis reĝino,  dum la paro da elefantoj ŝarĝantaj tronojn – strangajn figurojn por la eŭropanoj – estis transformitaj en duon da episkopoj [esperante “kurieroj”] ĉar la formo de la tronoj malprecize ŝajnis al mitro.=

> El "London: the novel", de Edward Rutherfurd

19/11/2019

Imperiestro Qin kaj granda bruligado de libroj

En la 3-a jarcento a.K. ĉina imperiestro Qin kondamnis al bruligo milojn da historiaj skribaĵoj, por ke li havu la nuran vidpunkton pri la ĉina pasinteco. La flamoj daŭris tri jarojn. Nur post kiam mil intelektuloj estis enterigitaj vivaj, la persekutado alvenis al la fino.

11/11/2019

San-Paŭlo: iu muzeo nomata Planeta Inseto (Planedo Insekto)



En San-Paŭlo ekzistas muzeo nomata Planeta Inseto (Planedo Insekto), kiu sin prezentas kiel la sola zoo de insektoj en Brazilo, tenata de la Biologia Instituto de la urbodomo. Tie oni realigas esplorojn por la agrikulturo (inkluzivante ekz. vakcinojn por bestbredado) kaj aranĝas daŭrajn ekspoziciojn pri vivantaj aŭ pajloŝtopitaj insektoj. 25 mil homoj vizitas la muzeon dum la jaro. Interalie ĉiutage kvar lernejoklasoj sub la orientado de monitoroj . Inter aliaj allogaĵoj por la infanoj, iu vera formikejo kaj sensacia kurado de blatoj... (Referenco: revuo Piaui de sep/2019)=


River Plate-Flamengo: la granda finalo de la Liberigintoj de Ameriko



Kiel certe multaj legantoj jam scias, la finalo de la Pokalo Liberigintoj de Ameriko, kies oficiala nomo estas Conmebol Liberigintoj, okazos la 23an de novembro en Limao, Peruo. Tiam estos difinita kiu estos la ĉampiono de la turniro al la jaro 2019 – ĉu River Plate aŭ Flamengo?

Club Atlético River Plate, fondita en 1901, estas argentina futbalklubo de Bonaero kaj kune kun Boca Junios, sia granda rivalo, formas la duon de la plej sukcesaj kluboj en la argentina futbalo. La matĉo inter ili estas konata kiel El Superclásico. River jam gajnis 4foje la Liberigintojn de Ameriko: 1986, 1996, 2015 kaj 2018 kaj ĝi estis ĉampiono de la Sud-Amerika Pokalo en 2014, inter aliaj internaciaj sportkonkeroj. En 1986 ĝi fariĝis ĉampiono de la Pokala Toyota, titolo nuntempe oficialigita de FIFA kiel monda ĉampiono samkiel tiuj de ĝia Monda Pokalo de Kluboj (Club World Cup), kies unua eldono okazis en la jaro 2000.

Clube de Regatas do Flamengo, fondita en 1895 kiel klubo dediĉita nur al la boat-konkurado, estas brazila klubo de Rio-de-Ĵanejro kiu agadas ĉe diversaj sportoj precipe futbalo kaj ĝi estas la plej populara futbalklubo en la lando. Ĝi havas unu titolon kiel ĉampiono de la Liberigintoj de Ameriko (1981), kvin titolojn kiel ĉampiono de la Brazila Turniro de Futbalo – 1a Divizio (1980, 1982, 1983, 1992 kaj 2009) kaj tri ĉampiontitolojn en la Pokalo de Brazilo: 1990, 2006 kaj 2013.

La Pokalo Liberigintoj de Ameriko, oficiale CONMEBOL Liberigintoj, estas la ĉefa futbalkonkurso interkluba de en Sud-Ameriko kaj ĝi estas organizata de CONMEBOL – Sud-Amerika Konfederacio pri Futbalo (portugallingve Confederação Sul-Americana de Futebol), fondita en 1916, kun sidejo en Luque, Paragvajo. La nomo de la turniro, kreita en 1960, omaĝas la ĉefajn historiajn figurojn en la proceso de sendependigo de la landoj en la kontinento:  José ArtigasSimón BolívarJosé de San MartínJosé Bonifácio de Andrada e SilvaPedro la 1aAntonio José de Sucre e Bernardo O'Higgins.

La venkinto de la Liberigintoj klasifikiĝas al la Monda Pokalo de Kluboj de FIFA kiel reprezentanto de CONMEBOL. Club Atlético Independiente, de (Avellaneda, Argentino), kun 7 ĉampiontitoloj. Argentino havas pli da titoloj (25) danke al siaj kluboj. Brazilo estas la lando kun pli da malsimilaj kluboj kiel ĉampionoj (10), kiuj estas la jenaj: Santos (1962, 1963, 2011), Cruzeiro (1976, 1997), Flamengo (1981), Grêmio (1983, 1995, 2017), São Paulo (1992, 1993, 1995), Vasco da Gama (1998),  Palmeiras (1999), Internacional (2006, 2010) kaj Corinthians (2012), Atlético Mineiro (2013).

06/11/2019

Viena: Museu Internacional do Esperanto faz 90 anos


São cerca de 35 mil volumes, 3.700 títulos de jornais e revistas, 3.000 objetos, 1.500 cartazes, 22 mil fotografias, 40 mil folhetos, 25 mil recortes de periódicos, 10 mil manuscritos e autógrafos entre outras coisas. É o Museu Internacional do Esperanto (Internacia Esperanto-Muzeo), localizado em Viena, Áustria, nas dependências do Palais Mollard, que abriga além disso a Biblioteca Nacional da Áustria, o Departamento de Música, o Departamento de Línguas Planejadas e o Museu do Globo.

A iniciativa de sua criação foi de Hugo Steiner (1978-1979), ferroviário esperantista, criador do jornal Aŭstria Esperantisto (1923) e posteriormente presidente da Associação Austríaca de Esperanto em 1933. O museu foi solenemente inaugurado a 1º de agosto de 1929, com cerca de 600 pessoas presentes, entre elas Wilhelm Miklas, presidente da Áustria, e Lidja Zamenhof, filha de L.L. Zamenhof e eminente esperantista, que discursou na ocasião.

Contou com um rápido crescimento de seu acervo a partir de então, mas teve que sofrer uma interrupção de suas atividades em 1938, determinada pela Gestapo, que o fechou. Foi reaberto no pós-guerra em 1947. Entre 2016 e 2018, foi visitado por 55 mil pessoas. Para outubro deste ano, em meio às comemorações do cinquentenário, programou-se um simpósio científico internacional sob o tema Esperanto, Línguas Planejadas, Planejamento de línguas.=

;Referências:

https://en.wikipedia.org/wiki/Palais_Mollard-Clary
https://eo.wikipedia.org/wiki/Hugo_Steiner
TUIDER, Bernhard. 90-jara jubileo: la Esperantomuzeo en Vieno festas!. Esperanto, v. 112, n. 1337, p. 150-151, jul./ago 2019.

Esperantosinonimoj


Reta adresaro de la gaŭĉa E-Movado



Associação Gaúcha de Esperanto/ Gaŭĉa Esperanto-Asocio


Associação Gaúcha de Esperanto/ Gaŭĉa Esperanto-Asocio

yGrupo no WhatsApp


> Esperanto GEA
9 9845-8040 (Renato)

yTwitter/Telegram


Informações sobre eventos/cursos locais

yGrupos no Facebook


yGrupo no Google

> Esperanto en Porto Alegre

01/11/2019

Feira do Livro de Porto Alegre: oficina sobre esperanto



Oficina sobre a língua planejada esperanto

10 de novembro, 15:00
Sala Avião Vermelho no CCCEV, Rua dos Andradas, 1223
Porto Alegre, RS 90020-008 Brasil 
+ Google Map

Breve apresentação sobre o esperanto: sua origem, estrutura e panorama atual
Membros da Associação Gaúcha de Esperanto

40jaraj: el usonaj propagandiloj kontraŭdrogaj


El usonaj kontraŭdrogaj filmoj pri mariĥuano en la 40aj jaroj: Nur unu sorbo kaj vi povos fariĝi
- samseksemulo,
- mudisto,
- komunisto.

Ni parolu pri vino



El intervjuo al la taggazeto Zero Hora, de 14-15/sep/2019, de argentina vinologo Adolfo Lonani, 71jara, kiu vivas en Porto Alegre jam delonge kaj sindediĉas al sia propra vinproduktado, ni elstarigu la jenajn donitaĵoj pri la situacio de la konsumo de vino en Brazilo:

= La brazilano drinkas mezume 1,8 litron da vino jare, el kiu 0,7 litro temas pri altkvalita trinkaĵo, 0,15 litro estas ŝaŭmvino kaj preskaŭ 1 litro estas ordinara vino.


= En Brazilo oni trovas, ke la vino devas esti multekosta por esti bona. Tio estas granda eraro. Por ekzemplo, la vino chardonnay kiun mi drinkas ĉiutage kostas R$ 24. La homoj pensas, ke se iu vino estas gaŭĉa kaj havas tian prezon, ĝi ne povas esti bona. Ili ne trinkas ĝin kaj aĉetas ĉilian vinon kontraŭ tiu prezo, kun tre malsupera kvalito – asertas la vinologo.

= La nacia vino havas la defion allogi novajn konsumantojn. La intervjuito mencias la manfaritajn vinojn kiel ekzemplon, kiuj sukcesis revolucii la merkaton. Laŭ li kiam la homo alkutimiĝas pagi plialtpreze pri biero, tio instigas lin fari la saman aferon rilate al la vino.