En brazila revuo, reporteraĵo pri la "separatistaj" lingvoj. Tra la mondo troviĝas sama lingvo kun malsimilaj dependante de la lando en kiu ĝi estas parolata; malsimilaj lingvoj klasigitaj kiel unu sola; du ol pliaj lingvoj parolataj en la sama lando.
La klasika araba ne plu estas uzata en la ĉiutageco. Samkiel la latina, kiu devenigis novajn lingvojn. Malgraŭ tio, islamaj konstitucioj nur agnoskas la valoron de la origina lingvo, parolata en la epoko de Mahometo antaŭ pluraj jarcentoj: la lingvo de la Korano. Tio memorigas min pri la tempo en kiu la latina estis uzata en la katolikaj mesoj. Iom bizara afero almenaŭ por mi estas tio, ke la infanoj en la lernejoj estas devigataj skribi pri la antikva maniero.
Hindio kaj Pakistano parolas la saman lingvon, sed ĉe la pakistanoj ĝi estas nomata urduo kaj ĉe la hindoj, hindia. Ambaŭ utiligas la saman alfabeton de la antikva sanskrito.
Verdakaba Respubliko, eksa portugala kolonio en Afriko, havas kiel oficiala lingvon la portugalan. Sed ĉiu insulo de la insularo, entute naŭ, parolas distingan version de la verdakaba kreolo, en kiu la lingvo de Camões (*) estas infuata de la indiĝena lingvo de la insulo.
En Srilanko la budhisma enloĝantaro parolas la sinhalan. Aliflanke hinduoj kaj kristanoj parolas la tamilan. En 2009 milito inter budhanoj kaj la aliaj rezultigis la morton de 100 mil homoj.
Orienta Timoro, eksa portugala kolonio en Azio, fariĝis sendependa en 1975. Post unu jaro, ĝi estis invadita de Indonezio, kiu malpermesis la uzadon de la portugala. En 2002, la lando sukcesis liberiĝi el la jugo de la invadinto. Oni trovis revigligi la utiligon de la portugala, parolata nuntempe ĉefe de la plej junaj. La novaj generacioj preferas komunikiĝi per la angla.
Fonto |
Línguas separatistas [Separatistaj lingvoj], reporteraĵo de Carolina Fioratti publikigita en la brazila revuo Superinteressante de aŭg./2021.
Plie |
Nheengatu, speco de Esperanto en la kolonia erao de Brazilo
Nenhum comentário:
Postar um comentário